Van zwaar naar licht

Zag ik daar nou echt een ondeugende glimlach?

Ze keek me met een ondeugende grijns aan terwijl ze voor de derde keer tegen mij zei dat ik de deur van de kleedkamer niet zo ver open moest doen. Acht jaar oud en zeer streng voor anderen en zichzelf. En wat is het leven zwaar: dat ademde ze bijna uit.

Ik leerde haar een paar maanden geleden kennen. Op haar opmerkingen volgde bij mij irritatie . Omdat ik zelf in een soort overleefmodus stond (ineens onbedoeld, 12 jaar na mijn pabo-diploma terwijl ik daarna geen minuut zelf een klas had gehad toch voor een klas, die wat bagage met zich meedroeg en ineens hun juf moest missen), reageerde ik zelf nogal geïrriteerd terug. Elke kleine vergissing, elk foutje, elke verspreking kwam me duur te staan. Met een gezicht alsof ze een hele citroen moest opeten, wist ze me op een zeurderige nanana-toon te vertellen dat ik het helemaal verkeerd deed. Wel twintig keer op een dag. Ik werd er doodmoe van en probeerde in mijn ‘hoe hou ik deze klas onder controle-stand’ van alles uit. Ik wees haar terecht dat ze niet zo maar door me heen moest praten, ik vertelde haar dat het wat mij betreft niet zo veel uitmaakt als ik me verspreek en dat ik niet met opzet haar naam verwarde met die van een klasgenoot, ik zuchtte, ik negeerde het, ik gaf haar gelijk. Alles in mij sprak weerstand uit. Er was contact, daar was alles wel mee gezegd.
Ook op andere momenten was het moeilijk om echt contact met haar te krijgen. Ze schermde zich af en ik voelde de onmacht niet het vermogen te hebben haar te bereiken.

Vandaag besefte ik ineens dat er iets veranderd was. Met die ondeugende glimlach op haar gezicht, waarin ze me een beetje uitdaagde. Mijn reactie was anders dan voorheen, hoewel ik terugkijkend kan zien dat er al een tijdje iets aan het veranderen was. Ik grapte dat ik mezelf niet echt dunner kon maken en dat ik toch echt door die deur heen moest, ik vermoed met een grijns op mijn gezicht en een poging mezelf dunner te maken.
De gespannen staat voor de klas was zeer zeker verklaarbaar, niet gek en wat onhandig, maar begrijpelijk. Ik had van begin af aan door dat het niet handig was, maar kon ook zien dat het gewoon gebeurde. Allerlei overtuigingen namen de bovenhand. Twaalf jaar geleden sloot ik de pabo af met een verlenging. Men zag bij mij nog niet een stevige leerkracht: ik had geen overwicht, wilde niet werken met straffen en belonen en had daardoor de klas niet onder controle. Vond men. Ik had er een ander plan bij, maar dat werd niet als dusdanig gezien.

Toen ik dus een paar maanden geleden deze klas toegewezen kreeg, waar ik ook nog eens niet op voorbereid was, namen de overtuigingen de overhand. De overtuigingen dat ik dit niet zou kunnen, dat ik te soft ben, dat ik over me heen laat lopen (die had ik denk ik overigens allemaal zelf bedacht 😉), dat het mijn schuld is als er iets niet lekker loopt tussen kinderen, namen de overhand. Ik ging erin geloven, en gedroeg me ernaar. Ze waren ook zo sterk aanwezig. Dus: dit meisje moest weten dat er niet met mij te sollen viel.
Totdat ik ze kon doorzien. Toen zag ik wat er gebeurde bij mezelf. En dat wat er gebeurde ook tussen haar en mij in stond. En dat dat de reden was dat echt het contact aangaan lastig was. Mijn spanning zakte door dit inzicht. Er kwamen dagen waarin ik met een nieuwsgierige open blik de dag tegemoet kon treden. Ik hoefde het niet meer 100% goed te doen. Er ontstond vertrouwen dat wat er ook zou komen, we dat samen zouden oplossen of aangaan. Er stond ineens een mens tussen de kinderen en niet meer een goede juf voor de klas.

Dit mens kon ineens zien dat dit meisje weliswaar een eigenaardigheidje heeft, maar ook een wens om contact te zoeken. Dat eigenaardigheidje is wellicht een manier om controle te houden over een spannende tijd en omgeving. Dit eigenaardigheidje is ook haar kracht, want dit meisje geniet van dingen mooi en perfect maken (ze kan fantastisch tekenen). Dit eigenaardigheidje laat zien dat ze het graag goed wil doen, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. En En toen was er ineens dus een meer speelse reactie op haar commentaarstem. Niet gespeeld speels, ook niet met een stappenplan bewust zo voor elkaar gekregen, maar gewoon omdat dit mens het ineens doorzag en los kon laten.

Dank, lief kind, dat jij mij dit hebt laten inzien. En wat mooi om te zien dat je zelf ook weer wat lichter het leven tegemoet kan treden!